دکتر«ندا فرهنگیان»متخصص داخلی،یکی از ستون‌های اصلی حفظ سلامت کبد، دوری از سموم کبدی است توصیه ویژه به موارد زیرکرده‌اند.
کبد، این کارخانه سم‌زدایی بدن، وظایف حیاتی متعددی را بر عهده دارد. اما همین کبد نیز در معرض آسیب‌دیدگی توسط مواد مختلفی قرار دارد که به(سموم کبدی) معروفند. در شرایطی که فرد به هپاتیت C مبتلا است، توانایی کبد برای مقابله با این سموم کاهش می‌یابد و آسیب‌های وارده می‌تواند سریع‌تر و شدیدتر باشد. بنابراین، پرهیز از این مواد، گامی اساسی در حفظ سلامت کبد و جلوگیری از پیشرفت بیماری است.
مهم‌ترین سموم کبدی که باید از آن‌ها پرهیز کرد عبارتند از:

الکل:

چرا مضر است؟ الکل مستقیماً به سلول‌های کبد آسیب می‌زند و فرآیند بازسازی کبد را مختل می‌کند. همچنین باعث تجمع چربی در کبد شده و التهاب را تشدید می‌کند. در افراد مبتلا به هپاتیت C، مصرف الکل به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سیروز و سرطان کبد را افزایش می‌دهد.توصیه: بهترین رویکرد، پرهیز کامل از مصرف الکل است. حتی مقادیر کم نیز می‌تواند مضر باشد.
داروها (به خصوص داروهای بدون نسخه و مکمل‌ها):

چرا مضرند؟ بسیاری از داروها، حتی آن‌هایی که بدون نسخه در دسترس هستند، توسط کبد متابولیزه (تجزیه) می‌شوند. مصرف دوزهای بالای برخی داروها، مصرف طولانی‌مدت آن‌ها، یا ترکیب چند دارو بدون مشورت پزشک می‌تواند باعث آسیب کبدی شود.

استامینوفن (پاراستامول):

یکی از رایج‌ترین داروهایی است که در صورت مصرف بیش از حد (بیشتر از دوز توصیه‌شده یا در صورت مصرف مزمن در دوزهای بالا)، می‌تواند باعث مسمومیت شدید کبدی شود.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):

مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، که در دوزهای بالا یا مصرف طولانی‌مدت می‌توانند بر کبد تاثیر بگذارند.

مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌ها:

بسیاری از این محصولات به طور بالقوه می‌توانند سمی باشند، به خصوص اگر حاوی مواد فعال ناشناخته یا با غلظت بالا باشند. برخی گیاهان مانند گل گاوزبان یا برخی مکمل‌های کاهش وزن، با آسیب کبدی مرتبط شناخته شده‌اند.توصیه:همیشه قبل از مصرف هرگونه دارو (حتی داروهای بدون نسخه)، مکمل، یا گیاهان دارویی، با پزشک یا داروساز مشورت کنید، به خصوص اگر مبتلا به هپاتیت C هستید.دستورالعمل‌های مصرف داروها را به دقت رعایت کنید.از مصرف همزمان چند دارو بدون مشورت پزشک خودداری کنید.
مواد شیمیایی صنعتی و سموم محیطی:

چرا مضرند؟ قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی صنعتی (مانند حلال‌ها، آفت‌کش‌ها، و برخی مواد پاک‌کننده) می‌تواند از طریق تنفس، تماس پوستی یا بلع، وارد بدن شده و کبد را تحت تاثیر قرار دهد.توصیه:هنگام کار با مواد شیمیایی، از تجهیزات محافظ مناسب (دستکش، ماسک) استفاده کنید.محیط کار خود را تا حد امکان تهویه مناسب داشته باشید.از تماس مستقیم با مواد شوینده قوی و حلال‌ها خودداری کنید.
مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی:

چربی‌های اشباع و ترانس:

مصرف زیاد این چربی‌ها می‌تواند به کبد چرب کمک کند و روند بیماری هپاتیت C را تشدید نماید.

قندهای مصنوعی و نوشیدنی‌های شیرین:

 این مواد نیز در افزایش وزن و بروز کبد چرب نقش دارند.توصیه: رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب داشته باشید.

نکات کلیدی برای حفظ سلامت کبد:
آگاهی:

بدانید چه موادی برای کبد شما مضر هستند.

احتیاط:

در مصرف هرگونه دارو، مکمل یا ماده جدید، با پزشک مشورت کنید.توازن: سبک زندگی سالم، شامل تغذیه مناسب و ورزش، به کبد شما قدرت مقابله بیشتری می‌دهد.

دکتر ندا فرهنگیان متخصص داخلی بیمارستان امام خمینی (ره)